مرکز مشاوره و پاسخگویی

روان شناسی امید

 امید یکی از مفاهیم بسیار نزدیک به خوش بینی و یکی از ویژگی های زندگی است که افراد را به جستجوی فردای بهتر وا می دارد. امید یعنی انتظار موفقیت و آیندۀ بهتر، یعنی دلیلی برای زیستن، وقتی امید در دل و ذهن وجود داشته باشد، اشتیاق زندگی نیز وجود خواهد داشت (بهادری نژاد، 1375).

محققان جدید دریافته اند که نقش امید از آنکه تنها نیروی تسلی بخش در اوج احساس غمزدگی باشد، فراتر است. امید نقش مقتدرانه و شگفت آوری در زندگی ایفا می کند و در حیطه های گوناگون از موفقیت تحصیلی گرفته تا تحمل مشاغل پرزحمت، مزایایی به همراه دارد. امید از نظر علمی، از چشم اندازی روشن که نشانۀ آن است که همه چیز به خوبی پیش می رود، فراتر است. اسنایدر آن را به گونه ای دقیق تر تعریف می کند: «اعتقاد به این امر که هدفتان هر چه باشد، هم ارادۀ دستیابی به آن را دارید و هم راه آن مقابل شما گشوده است» (گلمن، 1995؛ ترجمۀ پارسا، 1380).  

امید روندی فعال و آموختنی است؛ شیوه ای از اندیشیدن است که رفتارهای خاصی را به دنبال دارد. امید روندی فکری است که تعیین هدف را ساده می کند و به ما یاری می دهد تا در راه رسیدن به هدف هایمان، به طرز موثری بکوشیم. امید را با سه جزء به هم پیوستۀ اندیشیدن، یعنی "تعیین هدف/ نیروی راه یابی/ و نیروی اراده" تعریف می کنیم. بدون این سه جزء به هم پیوسته امید نمی تواند شکل گیرد (مک درمت و سی. آر. اسنایدر[1]؛ ترجمۀ فرود، 1384). تعیین هدف، همۀ افراد در زندگی روزمره خود اهدافی را تعیین می کنند  (بلند مدت/ کوتاه مدت)؛ پس از آن که هدف تعیین شد، گام بعدی در اندیشیدن پرامید، تعیین راه های رسیدن به هدف است. به عبارت دیگر، شخص باید توانایی فکر کردن دربارۀ راه های رسیدن به هدف تعیین شده را داشته باشد. افرادی که در راه یابی توانا هستند، احساس می کنند می توانند راه های بسیاری برای رسیدن به هدفشان بیابند. و در گام سوم نیروی اراده است که فرد را به اهدافش می رساند. اراده سرچشمۀ انگیزش و تحرک است و افرادی که از نیروی ارادۀ بالایی برخوردارند، اغلب به کارشان علاقه نشان می دهند و هنگامی که دربارۀ هدف هایشان می اندیشند و سخن می گویند، نگرش مثبتی دارند (مک درمت و سی. آر. اسنایدر؛ ترجمۀ فرود، 1384).