مرکز مشاوره و پاسخگویی

علل ضعف در املای دانش آموزان و راهکارهای رفع آن:

الف. نارسانویسی: 

1- نارسانویسی به وضعیتی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان قواعد نگارشی در هنگام نوشتن رعایت نمی‌کنند، تمام کلمه یا بخشی از حروف آن را نمی‌تواند هم اندازه و هم شکل طبق قواعد نگارشی بنویسد، همچنین نارسایی آموزش در مورد استثناها و قواعد نگارشی جزو این دسته از مشکلات است. 

مثل نوشتن کلمه‌ی بندگی به صورت بنده‌گی یا نوشتن کلمه‌ی خواهر به صورت خاهر و... در این نوع اختلال دانش‌آموز کلمه را از نظر نقطه، دندانه، شکل درست حرف و... کاملاً درست می‌نویسد تنها مشکل این است که دانش‌آموز معیار درست نویسی کلمه و حروف آن را رعایت نمی‌کند. 

2- دانش‌آموز مهارت‌هایی نظیر چرخش دست در نوشتن، گرفتن صحیح مداد را به خوبی یاد نگرفته است. 

3- عدم حرکت مناسب انگشتان 

4- ناهماهنگی چشم و حرکت دست 

5- وضعیت قرار گرفتن نامناسب دفتر و مداد به هنگام نوشتن 

6- نارسایی آموزش معلم در تمرین نوشتاری حروف 

7- عدم هماهنگی حواس دیداری، شنیداری و حرکتی 

8- خطا در ادراک دیداری حروف و کلمات 

9- فاصله‌ی نامناسب چشم به هنگام نوشتن 

10- عدم توانایی کنترل دست در هنگام نوشتن 

11- عدم هماهنگی کلی بدن 

12- تأخیر در تکلم فرد 

13- پرتحرکی و بی‌قراری در هنگام نوشتن 

14- میز و صندلی‌های نامناسب 

ب. ضعف در حافظه‌ی دیداری: 

عمده‌ترین مشکل املایی دانش‌آموزان ناتوانی در جایگزینی درست این حروف می‌باشد، علت عمده این نوع غلط‌های املایی ضعف حافظه‌ی دیداری است، یعنی دانش‌آموز در هنگام نوشتن املا قادر نیست تصویر درست کلمه را در ذهن خود یادآوری کند لذا در بازشناسی حروف همصدا دارای مشکل هستند. 

علل ضعف حافظه‌ی دیداری: 

- نقص آموزش معلم 

- عدم تمرین و تکرار حروف هم صدا توسط دانش‌آموز

- دانش‌آموز قادر نیست تصویر کلمه را در ذهن خود تجسم کند(تجسم ذهنی کلمه) 

- نشناختن حروف 

- ناتوانی در ترکیب حروف 

ج. ضعف در تمیز دیداری 

در این نوع مشکل املایی، دانش‌آموز جزییات کلمه را رعایت نمی‌کند مثل از سه دندانه(س) یکی نمی‌نویسد، یا از نقطه‌ها کم و زیاد می‌کند به عنوان مثال کلمه‌ی آش، آس. همچنین ناتوانی در تمیز و تشخیص تفاوت یک چیز از دیگر چیزهاست نظیر عدم تشخیص حروفی که دارای تصویر فضایی مشابهی هستند مانند ج به جای چ، د به جای ذ، ک به جای گ و بالعکس. براساس تحقیقات انجام شده 25 درصد از مشکلات املایی دانش‌آموزان مربوط به ضعف در تمیز دیداری است. 

برای رفع این مشکل می‌توان تمریناتی از قبیل مشابهت‌ها و تفاوت‌ها انجام داد. 

د. حساسیت شنوایی 

برخی از مشکلات املایی از ضعف شنوایی ناشی می‌شود در این نوع اختلال املایی دانش‌آموز به علت ضعف شنوایی برخی از صداها را نمی‌شنود یا اینکه آن را اشتباه می‌شنود. 

پایین بودن حساسیت شنوایی عامل اصلی این اختلال است. نمونه‌ی این نوع اختلال: 

نوشتن مسواک به صورت مسباک 

نوشتن زنبور به صورت زمبور 

علاوه بر اشتباه در نوشتن کلمات گاهی جا انداختن برخی از حروف و کلمات نیز از ضعف شنوایی است. 

شیوه‌ی تلفظ معلم نقش اساسی دارد با تلفظ شمرده و رسا بودن صدای معلم عمده‌ی این مشکل حل خواهد شد. 

ه. عدم دقت و توجه 

برخی از مشکلات املایی نیز مربوط به بی‌دقتی دانش‌آموز در دندانه و نقطه، تشدید و جایگزینی نادرست آن‌ها و اشتباهاتی در سرکش، تشدید می‌باشد. 

علل اشتباه نویسی در دندانه: 

1- نا آشنایی با شکل کلی دندانه و حروف دندانه‌دار 

2- نا آشنایی با نوشتن شکل دندانه در کلمه 

3- اشتباه در شمارش دندانه‌های حروف دندانه‌دار مثل کلمه نیستند. 

4- اشتباه در نوشتن شکل حروف دندانه‌دار در خط تحریری 

5- نا آشنایی با قواعد خط تحریری به ویژه در اتصال حروف دندانه‌دار به برخی حروف معلمان پایه‌ی اول به ویژه در آموزش حروف دندانه‌دار، مراقب و نظارت کامل بر نحوه‌ی نوشتن دانش‌آموزان داشته باشند و با تمرین و تکرار به برخی تغییراتی که در شکل ظاهری دندانه‌ها و حروف در اتصال به حروف دیگر رخ می‌دهد آشنا شوند و مهارت یابند. 

حروف «ب، ن، ی» نماد بزرگ دندانه هستند که در اتصال به هجا یا کلمه‌ی دیگر تغییر می‌یابند 

کتاب...کتابدار، آب...آبی، توان...توانا، پهلوان...پهلوانان، موی...مویه، روی...رویه. دلایل اشتباه در نقطه‌گذاری حروف 

اشتباه در نقطه‌گذاری حروف در کلاس اول معمولاً بیشتر است و به صورت‌های زیر دیده می‌شود: 

1- کم گذاشتن نقطه 

2- نگذاشتن نقطه 

3- زیاد گذاشتن نقطه 

4- جا به جا گذاشتن نقطه 

5- نامناسب گذاشتن نقطه 

اشکالات مربوط به تشدید: 

اشکالات مربوط به تشدید به صورت‌های زیر در دیکته ظاهر می‌شود: 

1- جا انداختن یا ننوشتن تشدید 

2- بی جا یا اضافه گذاشتن تشدید 

3- جا به جا نوشتن تشدید

کپی برداری با ذکر منبع بلامانع می باشد.